Treno-de-serp(-queirado)
Sicyos angulatus
Cucurbitaceae
Nom en français : Concombre anguleux.
Descripcioun :Aquesto planto, que nous vèn dis Americo de l'uba, s'atrovo au nostre, pèr lou moumen, soulamen dins la valado dóu Rose fin qu'à la mar. Trachis dins li fourèst de ribo d'aigo (ripisilvo) ounte, à la fin de l'estiéu, cuerb tout lou sòu coume un lincèu emé si gràndi fueio de 6 à 20 cm. Li flour masclo dounon d'èr à li de la briouino alor que li flour femello soun en group, mai pichoto (4 mm) e pu claro. Lou fru, en amelo, èi cubert d'espino.
Usanço :Li fueio de treno-de-serp-queirado soun manjadisso cuecho coume de liume. Se dis que lou fru pòu èstre manja peréu. Li fueio soun estado utilisado en Americo pèr sougna li "mau di femo" (malautié veneriano).
Port : Liano
Taio : 2 à 10 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Sicyos
Famiho : Cucurbitaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto envahissènto
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Sicyos angulatus L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800